۸. دوره‌ی رمانتیک
در برنامه قبل با سمفونی، سونات و اپرا در دوره‌ی کلاسیک آشنا شدیم. در این برنامه به موسیقی دوره‌ی رومانتیک می‌پردازیم.
موسیقی قرن نوزدهم به موسیقی رومانتیک معروف است. به غیر از بتهوون، شاخص‌ترین آهنگساز اوائل قرن نوزدهم، اسم خیلی دیگر از آهنگسازهای این دوره برای ما آشناست: مثلاً شوبرت، شومان، شوپن، واگنر، وردی، چایکوفسکی، مالر و خیلی‌های دیگر.
بر خلاف دوره‌ی کلاسیک که فرم و ساختار موسیقی خیلی مهم بود، در دوره‌ی رومانتیک آهنگسازها بیشتر به بیان احساسات توجه داشتند. در این دوره آثاری نوشته شد که داستان، رؤیا یا تجربه‌ای از زندگی شخصی آهنگساز را به زبان موسیقی به تصویر می‌کشید. موسیقی رومانتیک، به خاطر همین توانایی بی‌نظیر در بیان احساسات عمیق، شخصی و گاه اغراق‌آمیز، توجه شنونده‌ها را به خودش جذب کرد. به دلیل شخصی بودن موسیقی رمانتیک، این دوره از نظر سبک خیلی یکدست نیست و یکی از راه‌های شناخت این موسیقی شناخت احوالات شخصی و روحیات تک‌تک آهنگسازهاست.
بتهوون نقش مهمی در انتقال دوره کلاسیک به رومانتیک داشت. بتهوون که رمز و راز سبک کلاسیک را از هایدن یاد گرفته بود و تا آخر عمر در آثارش به کار می‌برد، در بیان احساس سبک رومانتیک داشت. در آثار بتهوون عواطف و احساسات مختلفی تصویر شده؛ از رنج و اندوه گرفته تا شادی و خشم و قدرت.
با هم به قسمتی از موومان اول سمفونی شماره ۳ بتهوون گوش می‌دهیم. این سمفونی پر است از احساسات مختلف. بارزترینش کشاکش و تقلایی است که در تم اصلی نمودار می‌شود و در نهایت در انتهای قطعه به پیروزی منجر می‌شود. می‌گویند بتهوون اول این اثر را به ناپلئون بناپارت تقدیم کرده بوده. اما بعد از اینکه ناپلئون خودش را امپراطور فرانسه اعلام می‌کند، بتهوون اسم ناپلئون را خط می‌زند و می‌نویسد: به یاد مردی بزرگ.
یکی دیگر از آهنگسازهای معروف دوره‌ی رمانتیک شوپن، آهنگساز لهستانی است. او به خاطر آثار پیانویی پر احساسی که نوشته به شاعر پیانو معروف است. شوپن چثه‌ای نحیف و ضعیف داشت و بیشتر وقت‌ها بیمار بود. احساسات عمیق و لطیف شوپن و درد و رنج‌هایش در آثارش به وضوح پیداست. با هم به پرلود شماره ۴ شوپن گوش می‌دهیم.
شوبرت، یکی دیگر از آهنگسازهای مهم موسیقی رومانتیک است که آثار زیادی برای پیانو و آواز نوشته. در یکی از این آثار زنی در حین ریسندگی خاطرات اولین عشقش را مرور می‌کند. در این قطعه، فراز و فرودهای پیانو گردش تند چرخ ریسندگی را تداعی می‌کند و لحظه‌ای که زن بوسه معشوقش را به یاد می‌آورد، پیانو مثل چرخ نخ‌ریسی می‌ایستد. با هم این قطعه زیبا را می‌شنویم.
در دوره‌ی رومانتیک، پیانو رواج گسترده‌ای پیدا کرد و خیلی از خانواده‌های طبقه‌ی متوسط در خانه‌های‌شان پیانو داشتند. به همین دلیل در این دوره آثار زیادی برای پیانو نوشته شد، مثل مجموعۀ معروف «آوازهای بدون کلام» مندلسون، آهنگساز آلمانی. این برنامه را با شنیدن یکی از قطعات این مجموعه به پایان می‌بریم. ملودی این اثر حالتی آوازی دارد، انگار پیانو دارد آواز می‌خواند.
در این برنامه با چند آهنگساز دوره‌ی رمانتیک آشنا شدیم. در برنامه‌ی بعد با چند آهنگساز دیگر دوره‌ی رومانتیک آشنا می‌شویم.
نظر شما چیست؟
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *