۲۰. ژاله اصفهانی
ژاله اصفهانی با نام شناسنامهای اطل سلطانی در سال ۱۳۰۰ خورشیدی در اصفهان به دنیا آمد. از هفت سالگی شعر میسرود. هنوز در دبیرستان بود که اشعارش در نشریات اختر، سپنتا، و باختر به چاپ رسید. در ۱۳۲۴ اولین مجموعه شعرش با عنوان گلهای خودرو در تهران منتشر شد. شعرهای ابتدایی او تصاویر عاشقانه و لحنی تغزلی دارد.
مرا ای ابر سرگردان به روی بال خود بنشان
بده یک لحظه پروازم برون زین گنبد گردان
برو جایی که جان من شود فارغ ز درد و غم
نبیند دیدهام چیزی به غیر از چهره جانان
اصفهانی جوانترین شاعری بود که در اولین کنگره نویسندگان ایران شرکت کرد. در سال ۱۳۲۵ به شوروی رفت و در دانشگاه باکو به تحصیل زبان روسی، ترکی آذری و ادبیات فارسی پرداخت. در سال ۱۳۴۰ از دانشگاه لاماناسوف در مسکو دکترای ادبیات گرفت. پایاننامهاش درباره زندگی و آثار ملکالشعرا بهار بود. حدود ۲۰ سال از اقامتش در شوروی، در مؤسسه ادبیات ماکسیم گورکی مشغول به تحقیق درباره وجوه گوناگون شعر فارسی و تدریس زبان و ادبیات فارسی بود. در این سالها شعر او از تغزل دور و دورتر شد و رنگ و بوی ایدئولوژیهای سیاسی گرفت.
با وقوع انقلاب اسلامی در ایران، اصفهانی تصمیم گرفت بعد از ۳۲ سال دوری به وطن بازگردد اما بیش از یک سال و اندی در ایران نماند. به لندن رفت و تا پایان عمر در آنجا بود. در لندن چندین مجموعه شعر و همینطور خودزندگینامهاش را با عنوان سایه سالها منتشر کرد.
ژاله اصفهانی در شعری با عنوان «زن ایرانی» زنان بعد از انقلاب را چنین خطاب قرار میدهد:
مبادا ای زن ایرانی، ای زن بیدار
که سرنوشت تو در دست دیگران باشد
به قرن فتح فضا
که زن به جای فرشته به آسمان رفته است
چرا وجود تو در چادری نهان باشد
با چند استثناء، شعر اصفهانی را میتوان ادامه سنت شهر کهن فارسی شمرد. او اغلب ایماژهایی را از شاعران کلاسیک ایران وام میگیرد و آن را با ملزومات شعر سیاسی خود منطبق میسازد. با اینکه در روزگار شکوفایی شعر نیما میزیست و همچون بسیاری از همعصران خود به درجهای از او پیروی میکرد، به عقیده کامیار عابدی، تأثیر نیما بر شعر او محدود به شکستن خطوط و تغییر قافیه ماند.
نظر شما چیست؟
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *